Ge-, Her- of Be-…?

Ge-, Her- of Be-…?

Dinsdag aan het einde van de middag mocht ik te gast zijn bij een bijeenkomst die werd georganiseerd door de Stichting bevrijding ’45. Meer dan 25 maatschappelijke organisaties, onderwijsinstellingen en politici waren uitgenodigd bij een uitnodiging om de toekomst van herdenken met elkaar te gaan vorm geven. Een best beladen vraag met veel gevoelens en emoties.

Indrukwekkende inleiding

De middag werd ingeleid door een indrukwekkend verhaal van Theo Vleugels, volgens eigen zeggen: “Militair professional (in ruste) en betrokken burger.” Maar vooral ook directeur van de Oorlogsgravenstichting. “…de oorlog zit in mijn neus…” gaf de commandant b.d. aan. Met meerdere ervaringen in uitzendingsgebieden werd het verhaal persoonlijk én wijs.

Ge-, Her- of Be-…

Vleugels gaf in een kleine 20 minuten aan wat het verschil zou moeten zijn tussen Gedenken, Herdenken en Bedenken. Een belangrijke aanzet voor de toekomst. Immers gedenken gaat over het verleden, herdenken gaat over het naar nu brengen van het verleden en bedenken gaat over de toekomst.

Maar vooral gaat het over oorlog én vrede, over slachtoffers én daders en over verleden en toekomst.

Hoe verander je verdriet, emotie en tradities

Het is duidelijk dat met de komst van de 80-jarige herdenking in 2025 naar de toekomst toe veranderingen nodig zijn. In de manier waarop we kijken naar oorlog en vrede. Vanzelfsprekend mogen we nooit alle slachtoffers vergeten. In al hun verschillende herkomsten en voorkomens. Maar een herdenking moet ook betekenisvol zijn voor nieuwe generaties. Voor nieuwe culturen en landgenoten. Alleen zo houden we een permanente vorm van herdenken die de gedachte van nooit meer oorlog kan ondersteunen en actueel houden.

Het is echter complex om nabestaanden te raken in hun persoonlijke verdriet, het vermengen van hun eigen herdenking met die van andere slachtoffers. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling bepaalde groepen te vergeten, minder te herdenken of verdriet te verdringen. Het is wel de bedoeling om elkaar in saamhorigheid te vinden naar de toekomst.

Lang proces

Met meer dan 50 organisaties die meewerken aan verschillende herdenkingsvormen is het een lang proces om deze bij elkaar te brengen. Ik was al eerder betrokken bij diverse stichtingen. De emoties zijn voelbaar. Het moeilijk loslaten van de eigen familieleden uit het verleden ook. Vleugels raakte mij met een uitspraak die blijft hangen: “Laat je eigen geschiedenis niet in de weg staan van de toekomst“. Met daarbij een appèl op een ieder om je continu af te vragen wat je zelf kunt doen om bij te dragen aan te toekomst. Alleen zo start het BEdenken van een nieuwe vorm van de vrede bewaren. Nooit meer oorlog is actueler dan ooit nu deze aan de rand van Europa is.