Een les ‘lelijke politiek’

Een les ‘lelijke politiek’

‘Lelijke politiek’. Zo typeerde de verslaggever van de de Stentor de avond van gisteren in de gemeenteraad. Vanaf de publieke tribune aanschouwde ik het door mij mede voorbereidde debat en zag ons raadslid Martin Fransen schitteren in een politieke arena. Maar wat er op sommige momenten tussen partijen, coalitie en oppositie gebeurde was minder prettig. Ik heb een les geleerd in politiek.

Het vergt wat aandacht en concentratie. Om te snappen wat er gisteren gebeurde in de besluitvorming rondom het voorstel van het zwembad. Wellicht wil je de artikelen nog eens lezen, of het dossier nog eens uitpluizen op de site van de Gemeente Apeldoorn. Als je precies wilt weten waarom de vergadering pas diep in de nacht was afgelopen en we om half twee nog in het gemeentehuis stonden moet je vooral verder lezen (tekst gaat verder onder de afbeeling).

Politieke agenda Zwembad

Op de agenda stonden, voordat we aan het goedkeuren van de keuze voor een nieuwe of de oude variant van het zwembad toekwamen een amendement en twee moties over het zwembad op de agenda. En we hadden er toen al 9 agendapunten op zitten.

Een amendement is een directe wijziging op de tekst van een voorliggend voorstel. Het mede door ons ingediende amendement, geschreven uit naam van een groot deel van de oppositie, wordt als eerste behandeld. Immers als dit amendement wordt overgenomen, hoeven we de rest van de voorstellen of moties wellicht niet te behandelen. In het amendement wordt voorgesteld de variant uit 2021 te bouwen met een groter doelgroepenbad. Zo wordt aan alle wensen voldaan. En besparen we 13 miljoen euro nu en 40 jaar lang 800.000 euro per jaar die niet hoeft te worden bijgepast door de gemeente.

Vanuit de PvdA Apeldoorn wordt het amendement toegelicht en D66 Apeldoorn vult aan. Op de cijfers. Die wel kloppen. Er is op basis van de officiële rekenmethoden en met de geschetste verwachtingen in het collegevoorstel voldoende zwemwater voor de toekomst. Toch krijgen de indieners de raad niet overtuigd. Ondanks een fel gevoerd debat.

Ronduit bijzonder zijn de nieuwe inzichten die partijen lijken te zien in de laatste voorstellen. CDA Apeldoorn collega Martin Fransen begrijpt de standpunten van SGP en SP niet. “Waar komen jullie nieuwe inzichten vandaan? Eerst mordicus tegen zijn en vervolgens – als lid van de coalitie – voor dit voorstel stemmen. Waar is de SP?” Martine Berends zegt het mooi door uit te spreken dat “…de enige wijziging sinds 2021 is de samenstelling van de raad, van het college…”. En daar raakt ze de kern.

Lelijk

In het heetst van de strijd gebruiken ze woorden waar ik zelf als ‘politicus’ niet achter kan staan. Zelf aan de microfoon melden deelnemers dat de sfeer vervelend begint te voelen. Ik hoop dat diegenen die uitspraken hebben gedaan die een ander kwetsen het zich aantrekken en het persoonlijk bijleggen. Politiek moet nooit gericht zijn op de persoon, maar altijd op de inhoud. Zo schrijf ik dat ook op de home-page van mijn website: constructief, met respect en fatsoen voor elkaar.

Het amendement haalt het niet. Een motie over betaalbaarheid van het zwemwater nemen we wel unaniem aan. Daarna wordt het een beetje lelijk. Waar je normaal na het amendement het voorstel behandelt zijn nu de moties eerst geagendeerd. Het blijkt ook waarom. De SGP lijkt haar mening te verbinden aan haar motie over ‘Zondagsrust’. Vanzelfsprekend passend bij de principes van de partij. Maar bijzonder in relatie met het voorstel voor het grote zwembad. Wel kiezen voor een groot zwembad (met grote tribune en met 50-meter een prachtig wedstrijdbad) maar willen verbieden dat in de exploitatie op zondag wedstrijden worden georganiseerd. Dat wringt.

Wethouder

Het volgende onderdeel zou kunnen worden uitgelegd als een één-tweetje tussen wethouder en coalitiepartij. De wethouder licht toe dat dit ze dit zwembad ontwikkelen voor de breedtesport en niet voor topsport. Ook wil hij zich inspannen om wedstrijden op zaterdag te plannen. Met die toezegging beschouwt de SGP de motie als overbodig en trekt deze in. Tevreden met een antwoord waarin de principes van de partij gerespecteerd zijn.

Maar deze werkwijze accepteren enkele partijen niet. De impact op marktwerking, het beperken van de exploitant, de bijzondere koppeling met de keuze voor een groot zwembad. Het leidt tot tumult, een ordevoorstel en schorsingen. Overleg is nodig tussen griffier, voorzitter en partijen. Een wonderlijk vervolg ontvouwt zich. Omdat niet gestemd is over toezeggingen van de wethouder, die wel impact hebben op het voorstel voor de bouw van het zwembad, wordt dezelfde motie opnieuw ingediend. Alleen het logo erboven is veranderd.

Een unicum in de gemeenteraad van Apeldoorn. Vanuit het sfeerbeeld dat ontstaat, het politieke steekspel en verwarring wordt de motie in stemming gebracht en unaniem weggestemd. De vraag is wat de raad zichzelf daarmee heeft aangedaan. Is er nu dan toch toestemming vanuit de kaderstellende rol van de raad om het college niets in de weg te leggen om wedstrijden op de zondag te organiseren? Of zijn de toezeggingen van de wethouder leidend.

En het zwembad?

Uiteindelijk komen we toch tot een stemming over het voorstel voor een groot 2×25 meter bad van ruim 40 miljoen euro en 40 jaar lang 2,5 miljoen euro aan exploitatielasten. Nadat de ChristenUnie het nog spannend maakt door 10 minuten schorsing aan te vragen blijkt duidelijk dat een meerderheid zich aftekent voor de (te) grote investering in een zwembad voor Apeldoorn Noord. Met 15 stemmen tegen en 22 voor nemen we het voorstel aan. In de voorjaarsnota zien we de financiele effecten van deze keuze. Waarbij ik me echt afvraag wat de consequenties zijn van de keuze voor de dure variant en het aanpassen van de prijzen naar het huidige niveau (energie), het inpassen van een nieuw prijspeil in toegang en huur én de toezegging van de wethouder voor de afwijkende exploitatie op zondag. We blijven het als CDA Apeldoorn kritisch volgen. Ook in de uitvoering.

Een les in politiek

Ik heb met verbazing zitten kijken naar dit agendapunt. Maar ook geleerd dat politiek en democratie twee verschillende dingen zijn. Het is normaal dat je afstemt met elkaar over moties en amendementen. Zelfs vooraf overeenstemming vinden is natuurlijk aan de orde van de dag. Maar hoe dat hier bediscussieerd is, is bijzonder. Ik hoop dat de Apeldoorners hebben gewonnen en in 2027 een mooi, nuttig en op maat gemaakt zwembad hebben. Wij hebben als CDA Apeldoorn onze mening én visitekaartje afgegeven en zullen dat ook constructief blijven doen. Ook in de bouw van dit zwembad.

Een politieke les in de orde van de raad (de Mores) is geleerd. Een historische avond die tot diep in de nacht verder gaat. Met respect voor de raadsleden voor de behandeling van het actieplan Armoede en enkele moties. Na de vergadering praten we met een hapje en drankje na. Politieke meningsverschillen bijleggen in persoonlijke vriendschappen.