Undercover in Apeldoorn

Undercover in Apeldoorn

Als onderdeel van mijn portefeuille ‘veiligheid‘ voerde ik al gesprekken met de coördinator jeugdcriminaliteit en met jongerenwerkers in de Apeldoornse wijken. Gisteravond kreeg ik de kans ‘undercover’ te gaan met handhaving in Apeldoorn. Samen met senior jeugd-boa Jaleesa en coördinator Frenk mocht ik op stap in een rondje Apeldoorn. Ook hier ben ik verwonderd en onder de indruk hoe we het hebben geregeld in deze gemeente.

Het doel

Doel was op de vrijdagavond een vervolg te geven aan de eerdere gesprekken die ik voerde en met name mijn stadsgebied Noordoost te verkennen. Na de eerste kennismaking met beide ervaren handhavers stippelden we een route uit via de Maten, naar Osseveld en door naar Zuidbroek. Maar net nadat we het Cruijff court bij het station in Osseveld passeren komt er een melding over overlast aan de hoofdstraat. Rechtstreeks vanuit de meldkamer van de politie aan de Europaweg. En dan zit er maar één ding op. Je plan aanpassen en een ander doel nastreven. Het onderzoeken van deze melding.

De binnenstad

En zo belanden we totaal onverwacht – maar zo is het beroep van een handhaver dus – in de binnenstad. Onderweg worden nog wat wheelie-en-de jeugd gecorrigeerd en stoppen we bij de Albert Heijn aan de Deventerstraat. Ik sta nog wat onwennig bij de groep waarmee Jaleesa een gesprekje aanknoopt. Ze kennen elkaar klaarblijkelijk, want de dakloze inwoners staan Freek en Jaleesa graag te woord. Op de vraag of ze iemand hebben horen schreeuwen antwoorden ze behulpzaam.

Verderop zoeken we naar de ‘dader’. Onvindbaar. Op de fiets ben zijn we natuurlijk wat minder snel ter plaatse al zie je veel meer en ben je veel meer in contact met je omgeving dan in de auto. Een puber-achtige groep jongeren spreekt mij – in mijn zwarte kleding – aan. “Ik wist niet dat handhaving ook al undercover op straat reed…”, terwijl hij naar het woord ‘handhaving’ op mijn e-bike van PTH wijst. Ik antwoord met “…ssssst!” terwijl ik mijn vinger op mijn mond leg. De groep pubers en ik lachen er om. Het ijs is gebroken en we zijn in gesprek. Dat blijkt het belangrijkste. Geen spanning of direct over handhaven beginnen. Maar contact maken met de groep waarmee je in gesprek bent. Echt contact. Luisteren. Een dialoog. En met wat geluk kun je hier en daar nog een positief coachende zin in het gesprek gebruiken, waardoor je toch tactisch op enkele zaken wijst die van belang kunnen zijn voor de bewustwording aangaande overlast. We sluiten het gesprek af met een boks.

Amaliapark

We zoeken verder op de hoofdstraat, maar treffen de oorzaak van de melding overlast niet aan. We besluiten door te rijden naar het Amaliapark, waaronder de parkeergarage brinkpark zit. Volgens Frenk en Jaleesa een geliefde plek om te hangen, waardoor andere gebruikers soms angstig zijn om de looproute te gebruiken of de parkeergarage mijden. Als we aankomen zie ik wel waarom. Een groep van 10 zit rechts van de betaalautomaat en als we even in gesprek gaan komen er ook een aantal van de andere kant. Het voelt als omsingeld zijn. Niemand laat zich echter van de wijs brengen en binnen no-time is een ontspannen gesprek gaande, waarbij we vermoedelijk de overlast-pleger wel herkennen op basis van het signalement, maar zonder heterdaad niet veel lijken te kunnen.

Met de complimenten voor het opruimen van de rommel vertrekken we naar het ordenplein. Immers na 21.00 uur mag daar geen jeugd meer rondhangen is de afspraak en de klok wijst inmiddels ruim na negen aan. De volgende controle in een andere wijk.

Onderweg…

Hoor ik veel van de ervaringen die Frenk en Jaleesa hebben opgedaan. Positief en soms negatief. Van reanimatie tot geweldpleging, van het aanspreken van zeer jonge overtreders tot ondermijning en loverboys. De 14 hoofdtaken van Preventie, Toezicht en Handhaving (PTH), zijn een duidelijke aanvulling op de politietaken en gaan veel verder dan ik me ooit had kunnen voorstellen. Er is veel meer samenwerking met de politie en in geval van nood direct ondersteuning beschikbaar. De functie heeft zich in de 30 jaar dat Frenk al werkzaam is in de handhaving dan ook fors ontwikkeld tot het volledige takenpakket in de gemeentelijke handhaving. Van vergunning tot groen, van milieu-delicten tot horeca. Ik zie een betrokken en trotse coördinator van het team.

Ordenplein

Op de route naar het Ordenplein controleren we ook nog even de overlast van wat fout geparkeerde voertuigen die gesommeerd waren om te verplaatsen. Voor het grootste deel geregeld. Mooi.

En in het winkelcentrum treffen we, in een kruip-door-sluip-door route die we rijden twee chillende jongeren aan. Energiedrankjes op voorraad en nét bezig om weg te gaan. Ook hier weer zo’n ontspannen gesprekje. We hebben het over vakantie en over werk. Op de scherpenbergh. De lokale golf- en country-club. Wat een top vakantiebaan is dat. Van de ander begrijp ik dat hij in september start aan een MBO opleiding tot schilder. Ik geef ze beiden een compliment en geniet sowieso van het gesprek.

Op weg naar de thuisbasis

De avond vliegt voorbij en inmiddels moeten we weer richting de commandopost aan de Aruba. Ik ben overtuigd dat de gemeente Apeldoorn belang hecht aan een optimaal functionerend PTH team dat ook echt invloed kan uitoefenen op de leefbaarheid in Apeldoorn. Op preventie-taken waarbij de ontspannen gesprekjes van vanavond denk ik echt zoden aan de dijk zetten, maar ook op handhaving, waardoor bestrijden van overlast echt wordt gerealiseerd. En dat in een maatschappelijke en sociale omgeving waar de lontjes steeds korter worden en je als handhaver soms nog moet opboksen tegen een hardnekkig imago-probleem.

Het gesprek

Dat het bij handhavers ook echt om het gesprek gaat bewijst ook de belangstelling die Frenk en Jaleesa hebben voor mijn verhaal. Mijn motivatie. Dit was een van de eerste werkbezoeken waar mij de vraag werd gesteld: “… en wie ben jij dan? Vertel jij eens wat over jou zelf…”. Fijn dat ik dat ook mocht vertellen en er werd met interesse geluisterd.

Mijn kennismaking met de mensen van PTH was met recht een succes. Ik neem me voor dit vaker te doen.